पखावज Pakhāwaj Πακhάαβατζ (Pakhāwaj, Pakhāvaj, pakhaavaj, Πακ(χ)άαβατζ) 
[IN] - Συντάκτης: Laios, Sakis 
पखावज / Pakhāwaj
Το Pakhāwaj είναι από τα σημαντικότερα κρουστά της ινδικής μουσικής και το αποκλειστικό κρουστό συνοδείας του φωνητικού είδους Dhrupada. Κατασκευαστικά προέρχεται από το αρχαιότερο πήλινο Mŗdaņgam, αλλά πλέον κατασκευάζεται αποκλειστικά από ξύλο, ενώ το όνομα Pakhāwaj προέρχεται από την Περσία και σημαίνει "αυτό από το οποίο βγαίνει βαθύς ήχος". Το σχήμα του μοιάζει με του Ďholaka, για την ακρίβεια είναι σαν κόλουρος κώνος με την πιο μικρή βάση συνήθως από δεξιά. Και στις δύο βάσεις βρίσκονται μεμβράνες που τεντώνονται με δερμάτινα λουριά περασμένα εναλλάξ, ενώ υπάρχουν και τα απαραίτητα ξύλινα βαρελάκια (gatta) για να κρατάνε τα λουριά σε απόσταση από το σώμα του οργάνου. Στη δεξιά μεμβράνη -συνήθως στο εσωτερικό της μέρος- έχει "ζωγραφιστεί" ένα σχήμα κύκλου με Kharali (ή Gāba), μια αλοιφή από ρύζι, κόλλα και άλλα υλικά, η οποία διαμορφώνει κάπως το τονικό ύψος και το ηχόχρωμα του παραγόμενου ήχου. Στην εξωτερική πλευρά της αριστερής μεμβράνης επικολλάται μια ειδική ζύμη πριν από κάθε εκτέλεση, η οποία φτιάχνεται και τοποθετείται με προσοχή έτσι ώστε να διαμορφώνει το τονικό ύψος του παραγόμενου ήχου στην τονική του κομματιού. Καθώς φτιάχνεται από αλεύρι και νερό, λαϊκά ονομάζεται Chapati, που είναι η ονομασία μιας πιτούλας που συνοδεύει το φαγητό. Οι μεμβράνες τεντώνονται και η Chapati τοποθετείται προσεκτικά, ώστε οι μεμβράνες να κουρδιστούν στην τονική του rāga.
Το Pakhāwaj είναι το χαρακτηριστικό όργανο συνοδείας του φωνητικού είδους Dhrupada, του υποείδους αυτού Dhamāra και του Tāraparaņa. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι οι συλλαβές ή ήχοι (bola) που χρησιμοποιούνται στο Pakhāwaj χρησιμοποιούνται και στους ρυθμικούς αυτοσχεδιασμούς στο Dhrupada, για παράδειγμα οι Dhe, Te, Ta, Ka, Ga, Di κ.ά.
Σχετικά πολυμέσα
