गमक / Gamaka

Ένα από τα πιο σημαντικά είδη Śabdālaňkāra, μιας κατηγορίας Alaňkāra (μελωδικών καλλωπισμών / παραλλαγών / διατάξεων) με το οποίο ασχολούνται πολύ οι Śastra (βλ. παρακάτω). Στην σύγχρονη μουσική καθομιλουμένη δηλώνει τον τρόπο καλλωπισμού μιας νότας (ή σειράς από νότες) που παίρνει "χάρη" (αγγλικά: grace ) από/με την προηγούμενη ή την επόμενη νότα. Για παράδειγμα:

1. Ανοδικό Gamaka – S R R G G m m P. Μόλις ακουστεί η κύρια νότα Sa, προστίθεται η 'χάρη' Re, κ.ο.κ.

2. Καθοδικό Gamaka – R S G R m G P m. Όπως και πριν, μόνο που τώρα οι 'χάρες' έρχονται πριν την κύρια νότα.

Στην καθομιλουμένη γενικά ορίζεται ως "έντονο κούνημα της νότας", αλλά μπορεί να δηλώνει και οποιοδήποτε ποίκιλμα. Ειδικά, κάποιοι μουσικοί ονομάζουν Gamaka ένα συγκεκριμένο Alaňkāra, το Āśa, που χρησιμοποιείται στο είδος Dhrupada. Οι περισσότερες παραλλαγές Gamaka χρησιμοποιούνται στο Khaņďara Vāņī (βλ. λ.) ύφος ανάπτυξης της Ālāpa.

Στις Śastra βρίσκουμε τις ακόλουθες κατηγορίες και περιγραφές Gamaka

1. Tiripa –

2. Sphurita –

3. Kampita –

4. Līna –

5. Āndolita –

6. Bali –

7. Tribhinna –

8. Kurula –

9. Āhata –

10. Ullāsita –

11. Plāvita –

12. Gumphita –

13. Mudrita –

14. Nāmita –

15. Miśrita –

Στην πραγματεία Saňgita-Pārijātā βρίσκουμε τα ακόλουθα ονόματα:

1. Cyavita, 2. Kampita, 3. Pratyāhata, 4. Dvirāhata, 5. Sphurita, 6. Anāhata, 7. Śānta, 8. Tiripa, 9. Gharsaņa, 10. Avagharsaņa, 11. Vikarsaņa, 12. Svasthāna, 13. Agrāvasthāna, 14. Kartarī, 15. Punahsvasthāna, 16. Sphuţa, 17. Naimnya, 18. Suďhalu, 19. Gumphita, 20. Mudrā.

Στη Seniyā Gharānā καλλιεργούνται είκοσι δύο παραλλαγές :

1. Humpita, 2. Khādat, 3. Gaņapat, 4. Ahāta, 5. Andāhata, 6. Āndolita, 7. Prahata, 8. Bruvāhata, 9. Durāhata, 10. Atharat, 11. Śānta, 12. Tiripa, 13. Khareśana, 14. Okhareśana, 15. Nisuthāna, 16. Okharsuthāna, 17. Kartarī, 18. Syuņt, 19. Nimni, 20. Dhāla, 21. Suhana, 22. Madara.