नृत्य / Nŗtya

Στην Nātya Śāstra του Bharata, ο Nātya (χορός) διακρίνεται σε τρεις κλάδους: Nātya, Nŗtta, και Nŗtya. Στις μέρες μας, σε διαφορετικά μέρη της Ινδίας υπάρχουν διάφοροι τύποι χορού π.χ. Katthak, Kathākali, Maņipurī, Odissi κ.τλ. Εκτός από αυτούς, υπάρχουν και πολλοί τύποι λαϊκών χορών, γενικά γνωστών ως "Deśī Nŗtya", όπως Sāňotāla Nŗtya, Nāgā Nŗtya, Devadāsī Nŗtya, Gājana Nŗtyaκ.ά. που χαρακτηρίζουν τις διαφορετικές περιοχές, δεν είναι όμως δυνατό να περιγραφούν όλοι σ' αυτό το Λεξικό.

Μιλώντας γενικά, διακρίνονται δύο τύποι χορών:

1. Tāņďava – ένας τύπος εύθυμου, και χωρίς πολλούς περιορισμούς, χορού που διαδόθηκε από τον Taņďu, έναν ακόλουθο του Śiva, και
2. Lāsya – ένας απαλός, λεπτεπίλεπτος, και σε κάποιο βαθμό λάγνος, χορός που διαδόθηκε από την Ușā, την κόρη του Bāņa.

Παρακάτω περιγράφονται οι τέσσερις κυριότερες ποικιλίες χορών που θεωρούνται πλέον κλασικές, και που μπορεί να εμφανίζουν μικτά τα χαρακτηριστικά των Tāņďava και Lāsya:

1. Bharatanātyam – Χορός στον γενικό τύπο του Tāņďava, που είναι εξαιρετικά δημοφιλής στην Νότια Ινδία. Για συνοδεία χρησιμοποιούνται τα κρουστά Mŗdaņgam και Mādala και χρησιμοποιούνται Bola (ήχοι-συλλαβές), όπως Delāg, Digitakā, Tādhikitā, Taka, Demi, Jhono κ.τλ. O Bharata Muni έμαθε τον χορό αυτό από τον Taņďu, γι' αυτό κι ο χορός αυτός μπορεί να θεωρηθεί Tāņďava.
2. Maņipurī Nŗtya – Είναι διαδεδομένος στην περιοχή της Maņipur. Συνήθως περιγράφει τα χαριτωμένα παιχνίδια και δραστηριότητες του Śri Kŗśņa και έχει ευλαβικό - λατρευτικό χαρακτήρα. Παρόλο που ανήκει στον Lāsya τύπο χορού –απαλός και λεπτεπίλεπτος, το λάγνο στοιχείο απουσιάζει, καθώς έχει ευλαβικό χαρακτήρα. Και εδώ το κρουστό που συνοδεύει είναι το Mŗdańgam. Λέγεται ότι η Ușā, η κόρη του Bāna, δίδαξε τον Lāsya χορό στις αρμέχτρες αγελάδων του Dvārakā, κι αυτές με τη σειρά τους στις γυναίκες του Saurāstra.
3. Kathākali Nŗtya – Ο χορός είναι διαδεδομένος στην επαρχία Kerala της Νότιας Ινδίας. Είναι κυρίως στη φύση του Nātya-Nŗtya όπως περιγράφεται στη Nātya Śāstra. Το Κathākali, όπως είναι στις μέρες μας, είναι το αποτέλεσμα μιας σταδιακής εξέλιξης ενός τοπικού λαϊκού χορού της Kerālā. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η επίδειξη και έκφραση των διαφορετικών συναισθημάτων των θεών, δαιμόνων και ανθρώπων μέσω της αναπαράστασης δραματικών στιγμιότυπων [Tableau]. Στα κρουστά χρησιμοποιούνται συλλαβές (Bola) όπως Thi Thi, Thoi Thoi, Tātāthoi, Hittā Tho κ.τλ.
4. Katthak Nŗtya – Στην περίοδο των Μογγολικών δυναστειών, ο χορός αυτός γεννήθηκε ως μίγμα των χορών Bharatanātyam, Maņipurī Nŗtya [βλ. παραπάνω] και κάποιων λαϊκών Περσικών χορών, από τους Katthak της Άνω Ινδίας. Katthak είναι αυτός που διηγείται ιστορίες [story-teller]. Για συνοδεία χρησιμοποιούνται τα κρουστά Pakhāvaj και Tablā, με συλλαβές όπως Tat, Thun, Dŗge Thun, Tat Tat, Jhikiti κ.τλ. Στον χορό Katthak, οι ρυθμικές συλλαβές (ή ολόκληρες φράσεις) των κρουστών επαναλαμβάνονται και στα βήματα του χορευτή / χορεύτριας. Είναι σημαντικό ότι αξιοποιούνται σύνθετα ρυθμικά σχήματα όπως τα Tihaī (βλ. λ.).