Deprecated: mb_strlen(): Passing null to parameter #1 ($string) of type string is deprecated in /home/musicking/musicking.gr/code/dictionary.php on line 624
Deprecated: mb_substr(): Passing null to parameter #1 ($string) of type string is deprecated in /home/musicking/musicking.gr/code/dictionary.php on line 628
ताल Tāla Τάαλ, Τάλα (Tāla, ताल, Tala, tal, taala, taal, τάαλ, τάλα) 
[IN] - Writer: Laios, Sakis 
ताल / Tāla
Το σύστημα μέτρησης του ρυθμού, το μέτρο, ειδικότερα ο μετρικός κύκλος. Οι ρυθμικοί κύκλοι στην Ινδία είναι εξαιρετικά πολλοί και πολύ ενδιαφέροντες. Κοινά χαρακτηριστικά τους είναι ύπαρξη μιας μετρικής μονάδας που ονομάζεται Mātrā (χτύπος), η οργάνωση των Mātrā σε ομάδες των δύο ή περισσότερων που ονομάζονται Vibhāga και αποτελούν τα τμήματα του μέτρου, και η συγκρότηση όλων αυτών των Vibhāga σε ένα Āvardā, σε μια δηλαδή περίοδο του μετρικού "κύκλου". Ο πρώτος χτύπος, που ονομάζεται Sāma, θεωρείται η αρχή και το τέλος του μετρικού κύκλου. Αποτελεί συνήθως το σημείο στο οποίο στοχεύουν οι καταλήξεις των αυτοσχεδιασμών. Κάθε μετρικός κύκλος εμφανίζει εσωτερικές αναλογίες, που μπορεί να βρίσκονται σε πολλά επίπεδα, που πρέπει να γίνονται κατανοητά από τους εκτελεστές, ώστε να τα προβάλλουν ανάλογα καθώς οργανώνουν τους αυτοσχεδιασμούς τους. Υπάρχει μια ιεραρχική οργάνωση των επιπέδων ανάλυσης και ερμηνείας του Tāla, και κάποιοι θεωρητικοί όπως ο M. Clayton έχουν προσεγγίσει τους ινδικούς μετρικούς κύκλους με βάση τις θεωρίες της σχολής των Lerdhal και Jackendoff.
Για παράδειγμα, μια αναλογία που ισχύει λίγο-πολύ σε όλα τα Tāla είναι ότι διαιρούνται σε δύο (ίσα ή σχεδόν ίσα) τμήματα, που ονομάζονται Bhari (γεμάτο) και Khālī (άδειο) με την αρχή του δεύτερου να είναι σε μεγάλο βαθμό όμοια με την αρχή του πρώτου, αλλά να παίζεται πιο "άδεια". Αυτό το τελευταίο σημαίνει αφενός ότι ο κρουστός παίζει παρόμοια μοτίβα (συνήθως στο δεξί χέρι) αλλά δεν χρησιμοποιεί μπάσους και ανοιχτούς, παρά κλειστούς, ήχους στην Bāyān, αφετέρου ότι ο μελωδικός σολίστας μπορεί να δίνει μια πιο χαλαρή (πάντως, διαφορετική) μελωδική / ρυθμική / δυναμική αίσθηση από ό,τι στην αρχή του κύκλου. Αυτό το "άδειο" μέρος χαρακτηρίζεται "Khālī". Για να γίνω πιο επεξηγηματικός, θα κάνω μια ανάλυση του μέτρου Tintāla.
Ανάλυση του μετρικού κύκλου Tintāla
| Matra numbering | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| Vibhāga indication | x | 2 | 0 | 3 | ||||||||||||
| Clapping pattern | clap | clap | wave | clap | ||||||||||||
| Right hand pattern | Na | Tin | Tin | Na | Na | Tin | Tin | Na | Na | Tun | Tun | Na | Na | Tin | Tin | Na |
| Left hand pattern | Ge | Ge | Ge | Ge | Ge | Ge | Ge | Ge | Ge | Kat | Kat | - | - | Ge | Ge | Ge |
| Ţhekā (right & left hand combined) | Dha | Dhin | Dhin | Dha | Dha | Dhin | Dhin | Dha | Dha | Tun | Tun | Na | Na | Dhin | Dhin | Dha |
Στον παραπάνω πίνακα:
- Matra numbering: η αρίθμηση των Mātrā (χτύπων, παλμών). Ο μετρικός κύκλος Tintāla έχει 16 Mātrā.
- Vibhag indication: o Tintāla διαιρείται σε 4 τμήματα (Vibhāga-s), τεσσάρων Mātrā έκαστο, οι αρχές των οποίων σημειώνονται ως x, 2, 0, 3 και αντιστοιχούν στους χτύπους 1, 5, 9, 13 στους οποίους και ο συνοδός χτυπάει το clapping pattern.
- Clapping pattern: το μοτίβο που παίζει κάποιος μαθητής/συνοδός χτυπώντας παλαμάκια (claps) ή κάνοντας μια "άδεια" (Khālī) κίνηση στην οποία και οι δύο παλάμες κοιτάζουν προς τα πάνω (wave / σήκωμα), και η οποία συμβολίζεται με 0 (μηδέν). Αυτό το clapping pattern είναι ο κατεξοχήν Tāla και είναι μοναδικό για κάθε ρυθμό. Δες για αυτό το ζήτημα της μοναδικότητας του clapping pattern λίγο παρακάτω.
- Right hand pattern: ο Tintāla μπορεί και να παίζεται λίγο πιο απλά από το σχήμα που περιγράφεται παραπάνω, με το δεξί χέρι να επαναλαμβάνει 4 φορές τη φράση "Na Tin Tin Na". Όμως, αισθητικές ανάγκες φαίνεται να έχουν οδηγήσει σε μια μικρή διαφοροποίηση στην τρίτη εμφάνιση της φράσης (3ο Vibhāga, χρόνοι 9-12) όπου παίζεται ο περισσότερο αντηχητικός ήχος Tun (αντί του Tin), κάτι που συνδυάζεται καλά με την ταυτόχρονη απουσία του μπάσου ήχου Ge στην Bāyān, και στην αντικατάστασή του από τον κλειστό ήχο Kat.
- Left hand pattern: Το μοτίβο του αριστερού χεριού. Παρατηρούμε ότι στα δύο πρώτα Vibhāga είναι ο ήχος Ge (Ga, Gi) σε κάθε χτύπο, όμως στο τρίτο και τέταρτο Vibhāga, δηλ. στους χρόνους 9-16, τμήμα που συνολικά χαρακτηρίζεται ως Khali, υπάρχει μετάλλαξη του μοτίβου αυτού, καθώς αφενός χρησιμοποιείται ο κλειστός ήχος Kat στους χρόνους 10 και 11, ενώ στους χρόνους 12 και 13 απουσιάζουν εντελώς οι ήχοι του αριστερού χεριού, οι οποίοι επανέρχονται στο συνεχές Ge στο χρόνο 13 κ.ε.
- Theka (left & right hand combined): Το συνολικό Ţhekā (χαρακτηριστική ακολουθία συλλαβών / χτυπημάτων) που προκύπτει από το συνδυασμό των κρουσμάτων του κάθε χεριού.
Σχετικά με τη μοναδικότητα του clapping pattern που ανέφερα παραπάνω, θέλω να προσθέσω τα εξής. Αν μετρούσαμε με συνεχή παλαμάκια κάθε 4 χρόνους και κάποιος έμπαινε στο δωμάτιο σε τυχαία στιγμή, θα ήταν αδύνατο να πει πού ακριβώς βρισκόμαστε στον μετρικό κύκλο, αν θα μπορούσε με απόλυτη σιγουριά να πει καν σε ποιον μετρικό κύκλο βρισκόμαστε. Πώς εξασφαλίζεται η μοναδικότητα και αδιαμφισβήτητη αναγνωρισιμότητα; Με την αφαίρεση ενός (ή περισσότερων σε άλλους μετρικούς κύκλους με περισσότερα Vibhāga) claps και αντικατάστασή τους με σηκώματα (waves) του χεριού. Το σήκωμα γενικά γίνεται στη μέση (ή σχεδόν στη μέση) ενός μετρικού κύκλου και υποδεικνύει τη στιγμή στην οποία η αισθητική ένταση χαλαρώνει, πριν αρχίσει να εντείνεται ξανά, προκειμένου να οδηγήσει την αντίληψή μας προς την αρχή του επόμενου κύκλου. Ορίστε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Μετρικός κύκλος Jhaptal
Η ομαδοποίηση των Mātrā γίνεται σε 5(2+3)+5(2+3), όπου τα δύο, γενικά όμοια, πεντάρια εμφανίζουν τη χαρακτηριστική ηχοχρωματική αλλαγή των περισσότερων Ινδικών ρυθμών: πρώτο μέρος με ανοιχτούς (Khuli) ήχους και αρχή του δεύτερου με κλειστούς (Mudi). Ο αντίστοιχος με του Tintāla πίνακας είναι:
| Matra numbering | ||||||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| Vibhaga indication | x | 2 | 0 | 3 | ||||||
| Right hand pattern | Tin | Na | Tin | Tin | Na | Tu | Na | Tin | Tin | Na |
| Left hand pattern | Ge | - | Ge | Ge | - | Kat | - | Ge | Ge | - |
| Theka | Dhin | Nā | Dhin | Dhin | Nā | Tin | Nā | Dhin | Dhin | Nā |
Μετρικός κύκλος Ektal
+++
Υπάρχουν μετρικοί κύκλοι με ιδιαιτερότητες, και είναι συνήθως αυτοί που αποτελούνται από περιττό (μονό) αριθμό Matra. Ας δούμε δύο τέτοιες περιπτώσεις:
Μετρικός κύκλος Roopaka
+++
Μετρικός κύκλος Mata Taala
+++
Relevant multimedia
